Giám mục Anthony Ji Weizhong là giám mục Trung Quốc thứ hai được tấn phong kể từ khi Vatican gia hạn thỏa thuận bổ nhiệm giám mục Công giáo thêm 4 năm vào tháng 10.
Vatican thông báo tuần này rằng Đức Giáo hoàng Francis đã thành lập một giáo phận mới ở Trung Quốc và bổ nhiệm Cha Anthony Ji Weizhong làm giám mục đầu tiên.
Vào tháng 10 năm ngoái, Đức Giáo hoàng quyết định giải thể Giáo phận Fenyang ở đại lục Trung Quốc (được thành lập năm 1946 dưới thời Đức Giáo hoàng Pius XII) và đồng thời thành lập Giáo phận Lüliang mới.
Ranh giới giáo phận là vấn đề tranh chấp giữa Vatican và Trung Quốc trong những thập kỷ kể từ khi Đảng Cộng sản Trung Quốc lên nắm quyền và bắt đầu vẽ lại đường biên giáo phận, nhằm phù hợp hơn với ranh giới hành chính của Trung Quốc.
Thật vậy, lãnh thổ của Giáo phận Lüliang mới được thành lập phù hợp với địa giới thành phố Lüliang, cách Bắc Kinh khoảng 400 dặm về phía tây nam thuộc tỉnh Sơn Tây. Giáo phận sẽ phục vụ tổng dân số 3,3 triệu người, trong đó có khoảng 20.000 người Công giáo. Tổng cộng có 51 linh mục và 26 nữ tu phục vụ trong giáo phận.
Đức Giáo hoàng Francis bổ nhiệm Cha Weizhong làm giám mục Lüliang vào ngày 28/10/2024, sau khi phê chuẩn trong khuôn khổ "Thỏa thuận Tạm thời" (còn gọi là thỏa thuận Vatican-Trung Quốc), có vẻ như cho phép Đảng Cộng sản Trung Quốc (CCP) có quyền lựa chọn ứng viên giám mục.
Giám mục Weizhong, 51 tuổi, được thụ phong linh mục năm 2001 cho Giáo phận Fenyang. Ông đã học tập tại Trung Quốc và Đức, từng làm phó xứ, trưởng trung tâm mục vụ giáo phận và tổng đại diện tại Fenyang. Ông được tấn phong ngày 20/1 tại Nhà thờ Chính tòa Thánh Tâm Chúa Giêsu.
Theo AsiaNews, tòa giám mục Fenyang vẫn trống sau cái chết của Giám mục Huo Cheng, người đã từng ở tù 14 năm trong thời kỳ Cách mạng Văn hóa và lãnh đạo Giáo hội Fenyang hiệp thông với Tòa Thánh từ năm 1991.
Giám mục Weizhong là giám mục Trung Quốc thứ hai được tấn phong kể từ khi Vatican gia hạn "Thỏa thuận Tạm thời" với Trung Quốc về việc bổ nhiệm giám mục Công giáo thêm 4 năm vào tháng 10, kéo dài ít nhất đến ngày 22/10/2028. Ngay sau khi Vatican gia hạn thỏa thuận vào mùa thu năm ngoái, Matthew Zhen Xuebin đã được tấn phong làm tân giám mục phó Bắc Kinh, sau khi được bổ nhiệm vào tháng 8.
Thỏa thuận tạm thời ban đầu được ký vào tháng 9/2018, đã được gia hạn hai năm vào năm 2020 và một lần nữa vào tháng 10/2022. Các điều khoản của thỏa thuận chưa bao giờ được công bố, mặc dù Đức Giáo hoàng Francis cho biết thỏa thuận bao gồm một ủy ban chung giữa chính phủ Trung Quốc và Vatican về việc bổ nhiệm giám mục Công giáo, dưới sự giám sát của Quốc vụ khanh Vatican, Hồng y Pietro Parolin.
Tòa Thánh đã thừa nhận rằng Trung Quốc đã nhiều lần vi phạm các điều khoản của thỏa thuận bằng cách đơn phương bổ nhiệm giám mục Công giáo ở Thượng Hải và "Giáo phận Giang Tây" - một giáo phận lớn do chính phủ Trung Quốc thành lập nhưng không được Vatican công nhận.
Theo báo cáo năm 2024 của Ủy ban Tự do Tôn giáo Quốc tế Hoa Kỳ (USCIRF), các quan chức Trung Quốc được cho là đã ra lệnh gỡ bỏ thánh giá khỏi các nhà thờ và thay thế hình ảnh Chúa Kitô và Đức Trinh Nữ Maria bằng hình ảnh của Chủ tịch Tập Cận Bình.
USCIRF cũng báo cáo rằng chiến dịch "Trung Quốc hóa tôn giáo" của Đảng Cộng sản Trung Quốc (CCP) đã dẫn đến việc kiểm duyệt các văn bản tôn giáo, buộc giới tăng lữ phải rao giảng tư tưởng của CCP, và bắt buộc trưng bày các khẩu hiệu của CCP trong các nhà thờ."